Become an A&B portal user and receive giveaways!
Become an A&B portal user and receive giveaways!
maximize

Small town, more culture - expansion of the library in Buk designed by Neostudio Architects

09 of June '22

Nowe skrzydło biblioteki zaprojektowali w wielkopolskim Buku projektanci z Neostudio Architekci. Kameralny obiekt umiejętnie połączony z istniejącą bryłą kina i książnicy nie tylko ułatwi udostępnienie zbiorów, ale pozwoli też rozwinąć społeczną funkcję biblioteki. Nowa część wpisze się też dobrze w skalę placu Reszki oraz istniejący drzewostan.

Biblioteka publiczna miasta i gminy Buk zajmuje budynek, w którym mieści się również kino Wielkopolanin. Gmach stoi wśród drzew pośrodku trójkątnego placu Reszki znajdującego się w pobliżu Rynku (placu Przemysława). Kulturalny obiekt jest efektem przebudowy neogotyckiego kościoła ewangelickiego, który stał na placu od połowy dziewiętnastego wieku.

W 1962 roku, po zburzeniu wieży i adaptacji wnętrza naw, świątynia została przekształcona w dom kultury łączący tradycyjne formy z elementami modernizmu. Dobudowano też dwa skrzydła szersze niż bryła adaptowanego kościoła: reprezentacyjne, frontowe i tylne  administracyjne. Od 1970 roku w części zachodniej działa kino Wielkopolanin (część frontowa). Natomiast biblioteka funkcjonuje w niedostatecznych warunkach po stronie wschodniej. Brakuje miejsca na funkcjonalną wypożyczalnię, magazyn oraz czytelnie z prawdziwego zdarzenia.

powrót do książek

Książnica zostanie zatem wreszcie rozbudowana  według projektu poznańskiej pracowni Neostudio Architekci prowadzonej przez Bartosza Jarosza i Pawła Świerkowskiego. Talentem w kreowaniu bibliotek biuro zdołało wykazać się już ponad dekadę temu, projektując (wspólnie z Jackiem Bułatem oraz Joanną i Michałem Kapturczakami) bibliotekę dla filologów poznańskiego UAM. Budynek uhonorowany nagrodą za najlepszą poznańską realizację 2009 roku powstał na dziedzińcu historycznego Collegium Maius z początku dwudziestego wieku.

Biblioteka w Buku, rozbudowa, widok z góry

rozbudowa biblioteki w Buku na placu Reszki — wizualizacja, widok z góry, od południa

© Neostudio Architekci

W Buku nowe skrzydło ma być dostawione do wschodniej części budynku, gdzie znajduje się obecnie wejście do biblioteki. Architekci starali się wykorzystać optymalnie dostępną, niewielką przestrzeń, a jednocześnie oszczędzić jak najwięcej drzew. Bartosz Jarosz tłumaczy:

Byliśmy tu ograniczeni zarówno przez zieleń, jak i infrastrukturę techniczną oraz sąsiednią jezdnię. Ograniczeniem był też dość skromny budżet.

zszywanie poziomów

Nowa część na parterze pomieści zbiory i czytelnię dla dorosłych, a na piętrze dla dzieci. W zmodyfikowanych pomieszczeniach starej budowli ulokuje się administracja oraz pomieszczenia do opracowania zbiorów, zaplecze dla działań prospołecznych: komisji wydawniczych, towarzystw, organizacji. Nowe kondygnacje będą wyższe niż te w istniejącym budynku. Po rozbudowie, na jednolitym poziomie znajdą się zatem jedynie pomieszczenia wysokiego parteru obu części. Łącznikiem będzie obszerne przejście powstałe po powiększeniu istniejących drzwi i okien.

Biblioteka Buk Neostudio wnętrze parter

rozbudowa biblioteki w Buku na placu Reszki — wizualizacja; parter - wypożyczalnia dla dorosłych, po lewej przejście do starej części obiektu, po prawej - widok na wschodnią pierzeję placu Reszki

© Neostudio Architekci

Jarosz mówi o projektowych wyzwaniach:

Z powodu problemów z różnicą wysokości zaprojektowaliśmy trójstronną windę. Choć budynek ma zasadniczo jedną podziemną i dwie naziemne kondygnacje  dźwig będzie zatrzymywać się na większej liczbie poziomów dopasowanych także do kondygnacji w starym budynku oraz przeszklonej strefy wejścia ulokowanej niżej niż parter, w poziomie terenu.

Biblioteka Buk rozbudowa neostudio wejście i placyk       Biblioteka Buk Neostudio świetlik i 1 piętro

rozbudowa biblioteki w Buku na placu Reszki — wizualizacja; 1. nowe wejście do biblioteki od strony południowej, 2. pierwsze piętro, wypożyczalnia dla dzieci, po lewej — świetlik w dachu

© Neostudio Architekci

Dobudowana część zostanie przekryta pulpitowym dachem opadającym ku okapowi zadaszenia starej biblioteki i o podobnym co ono nachyleniu. Nowa połać dachu zostanie jednak pokryta nie dachówką, a blachą o jasnej barwie zbliżonej do koloru elewacji. Natomiast na styku ze starą częścią, poniżej paneli fotowoltaicznych, w dachu zaprojektowano podłużny świetlik, który rozjaśni potencjalnie najciemniejsze miejsce w obiekcie oraz wzbogaci grę światła i cienia we wnętrzu. Jarosz zapowiada:

Jasne będzie też wyposażenie wnętrz ożywione akcentami o wyrazistych, ale „złamanych” barwach. Takim akcentem jest na przykład główna klatka schodowa, której podłogi oraz tynkowane ściany mają mieć kolor zbliżony do ceramicznego pokrycia dachu starego budynku.

Buk Biblioteka klatka schodowa neostudio

rozbudowa biblioteki w Buku na placu Reszki — wizualizacja; parter - klatka schodowa z windą

© Neostudio Architekci

powidoki kościoła

Spokojny charakter będzie mieć też jasna barwa całej rozbudowanej bryły kina i biblioteki. Elementem projektu jest bowiem również termomodernizacja starego budynku. Jarosz tłumaczy:

Nową i starą część ujednolicamy z pomocą tej samej barwy elewacji, ale wyróżniamy nowe skrzydło inną, wyraźnie zróżnicowaną fakturą ściany wykonanej z piankowego szkła Verotec. Natomiast w starej części dyskretnie zaznaczymy w tynku obrys okien dawnej świątyni.

Różnić będzie się też kolor stolarki okiennej. W starej części ma mieć ona taki sam kolor jak elewacje, a w nowej profile zostaną podkreślone stonowanym złotawym odcieniem.

Przed transparentnym wejściem do biblioteki ulokowanym od południa ma natomiast powstać kameralny zielony placyk z małą architekturą. Starsza część wzbogaci się od północy o niewielką przestrzeń techniczną i gospodarczą.

Budowa ma ruszyć w ciągu najbliższego roku i zakończyć się do 2024 roku. W maju inwestycja trafiła na wysoką trzecią pozycję ogólnokrajowej listy rankingowej Instytutu Książki, co oznacza dofinansowanie o wysokości 2 mln. 250 tys. zł. Przedsięwzięcie wpisuje się też w działania lokalnych władz, które mają na celu ożywienie historycznej części sześciotysięcznego miasta o dużych walorach przestrzennych i zabytkowych. Kilka lat temu w pobliżu odrestaurowano dawną synagogę (pełni teraz funkcję Sali Miejskiej), wyjątkowej urody drewniany kościół św. Krzyża z 1760 roku, a przed planowaną rewaloryzacją Rynku odbyły się w minionych latach prace archeologiczne, dzięki którym odkryto między innymi fundamenty dawnego ratusza.

 
Jakub Głaz

The vote has already been cast

INSPIRATIONS